Με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού, κ. Λίνας Μενδώνη, στις 3 Ιουλίου 2024 επικυρώθηκε τελικά η καταχώρηση του Μανιάτικου μοιρολογιού στο Εθνικό Ευρετήριο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομίας της Ελλάδας. Η αναγνώριση της πολύτιμης ιστορικής και πολιτισμικής αξίας του μανιάτικου μοιρολογιού κατέστη δυνατή χάρη στην εξαιρετική συνεργασία του Δήμου Ανατολικής Μάνης και του Ινστιτούτου Σπάρτης και φυσικά με την πολύτιμη συμβολή τοπικών συλλόγων.
Η εξαιρετική συνεργασία που ξεκίνησε πριν τρία χρόνια μεταξύ του Δήμου Ανατολικής Μάνης και του Ινστιτούτου Σπάρτης οδήγησε στο αποτέλεσμα της ανακήρυξης του Μανιάτικου Μοιρολογιού σε Στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, που σημαίνει την αναγνώριση της ιστορίας και του πολιτισμού της Μάνης, την εγγραφή ενός πολύ ιδιαίτερου στοιχείου της έκφρασης του πόνου στο Εθνικό ευρετήριο της άυλης Ελληνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο Δήμος Ανατολικής Μάνης, και ιδιαίτερα ο Δήμαρχος κ. Πέτρος Ανδρεάκος, πάντα πρωτοπόρος και ρηξικέλευθος, δεν άφησε έξω από τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις του την τεράστια πολιτιστική κληρονομιά της Μάνης. Στο ιστορικό του πέρασμα από την Δημοτική αρχή Ανατολικής Μάνης θα του πιστωθεί πλέον και η μεγάλη απόφαση να αναδείξει το Μανιάτικο Μοιρολόι.
Πριν από τρία χρόνια το Ινστιτούτο Σπάρτης κατέθεσε στο Δημοτικό Συμβούλιο Ανατολικής Μάνης πρόταση για την συγκρότηση φακέλου προκειμένου το Μανιάτικο Μοιρολόι να εγγραφεί στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδος. Η πρόταση έγινε ασμένως και άμεσα ομόφωνα αποδεκτή από το Δημοτικό Συμβούλιο Ανατολικής Μάνης και σήμερα αυτό το υπέροχο επιστημονικό και ερευνητικό ταξίδι για το οποίο είμαστε υπερήφανοι και ως Ινστιτούτο Σπάρτης, ολοκληρώθηκε με την απόφαση εγγραφής του Μανιάτικου Μοιρολογιού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
Το ΔΣ του Ινστιτούτου Σπάρτης θέλουμε κατ’ αρχήν να ευχαριστήσουμε τον Δήμο Ανατολικής Μάνης, τον Δήμαρχο κ. Πέτρο Ανδρεάκο και το Δημοτικό Συμβούλιο, για την εμπιστοσύνη που έδειξαν στο Ινστιτούτο Σπάρτης αναθέτοντάς μας μια τόσο σοβαρή, κρίσιμη και σημαντική επιστημονική εργασία.
Για το Ινστιτούτο Σπάρτης υπήρξε σημαντική η συστηματική και ιδιαίτερα παραγωγική συνεργασία μας με την Δρ Κορίνα Γιαξόγλου, Κοινωνιογλωσσολόγο, με εξειδίκευση διδακτορικού διπλώματος στην αφηγηματικότητα των Μανιάτικων Μοιρολογιών, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου (The Open University, UK), η οποία υπήρξε η κύρια συντάκτρια του Δελτίου για την ανακήρυξη του Μανιάτικου Μοιρολογιού σε Στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
Ουσιαστική και εξ ίσου αποτελεσματική υπήρξε η συνεργασία μας με τον κ. Αθανάσιο Βλήτα, πτυχιούχο του Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Πολιτιστική Διαχείριση και στην Κοινωνιολογία του Δικαίου και με διδακτορική έρευνα στις Διαπολιτισμικές Σχέσεις και τη Μουσειακή Εκπαίδευση, ο οποίος υπήρξε συντάκτης του δελτίου σε ότι αφορά το πεδίο σχετικά με τα ιστορικά στοιχεία καθώς επίσης και την συνεργασία με τους πολιτιστικούς και λαογραφικούς συλλόγους Μάνης, οι οποίοι συνέβαλαν με τεκμήρια για τη διαχρονική παρουσία και την επιβίωση του Μανιάτικου Μοιρολογιού.
Τέλος, ψυχή της προσπάθειας υπήρξε η Πρόεδρος του Ινστιτούτου Σπάρτης κ Αναστασία Κανελλοπούλου, Φιλόλογος, η οποία έχει αναλάβει σε συνεργασία με τον Δήμο Ανατολικής Μάνης και με τους Πολιτιστικούς φορείς της Μάνης τον σχεδιασμό και τον προγραμματισμό δράσεων για την διάχυση στις νεότερες γενιές και στην κοινωνία ευρύτερα, των μηνυμάτων του Μανιάτικου Μοιρολογιού και της κοινωνικής και ιστορικής του παρακαταθήκης.
Το Ινστιτούτο Σπάρτης επιθυμεί να ευχαριστήσει θερμά όλους τους παραπάνω, αλλά και τους Συλλογικούς φορείς της Μάνης και ιδιαίτερα την Ένωση Απανταχού Μανιατών ”Η Μάνη”, τον Μουσικό Όμιλο Γυθείου, τον Πολιτιστικό Μορφωτικό Σύλλογο Γυθείου, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καρβελά, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καρέας, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κόκκινων Λουριών, τον Σύλλογο Βαχιωτών Ανατολικής Μάνης που με το υλικό που παραχώρησαν και με την εθελοντική τους δράση συμβάλλουν στην προσπάθεια διατήρησης, διδασκαλίας και ανάδειξης του ΜΑΝΙΑΤΙΚΟΥ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΟΥ.
Για το τέλος αφήνουμε τις θερμές μας ευχαριστίες προς την Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης, διότι αμέσως ανταποκρίθηκε και πρόσφερε ανιδιοτελώς από το αρχείο Δικαίου Β. Βαγιακάκου. φωτογραφικό υλικό κρίσιμο και χρήσιμο για την ανάδειξη του Στοιχείου του ΜΑΝΙΑΤΙΚΟΥ ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΟΥ.
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Γιάννη Σαΐτα, ο οποίος έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στην μελέτη και στην ανάδειξη της Μάνης και της ιδιαίτερης Αρχιτεκτονικής της, ο οποίος επίσης ανιδιοτελώς μας πρόσφερε τον «Γεωφυσικό Χάρτη και Υποδιαιρέσεις – Τοπικές Ενότητες της Μάνης», εξαιρετικά χρήσιμο υλικό για την υποβολή του Δελτίου Καταγραφής του Μανιάτικου Μοιρολογιού ως Στοιχείου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.
Θερμά ευχαριστούμε για την κατάθεση εξαιρετικών και πολύ χρήσιμων σχολίων και παρατηρήσεων κατά την προετοιμασία της έρευνάς μας τους Πανεπιστημιακούς, Δρ Νάντια Σερεμετάκη και Δρ Χρήστο Βαρβαντάκη, τον κ. Κυριάκο Κάσση και την κ. Γαλάτεια Καπελλάκου.
Το Ινστιτούτο Σπάρτης σε συνεργασία με τον Δήμο Ανατολικής Μάνης, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που ρητά έχει αναλάβει, θα ανακοινώσει σύντομα τις πρωτοβουλίες που θα αναπτυχθούν για την περαιτέρω προβολή, διδασκαλία και ανάδειξη του Μανιάτικου Μοιρολογιού.
Τέλος θα θέλαμε να ενημερώσουμε ότι ως Δ.Σ. του Ινστιτούτου Σπάρτης έχουμε αποφασίσει να καταθέσουμε ανάλογο φάκελο για την εγγραφή στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας των αξιών της Αρχαίας Σπάρτης, για τις οποίες η Σπάρτη είναι παγκοσμίως γνωστή και σεβαστή.
Από το Δ.Σ.